Ile się czeka na odszkodowanie z zus? Ile trwa wypłata? Tabela odszkodowań
Poniższy artykuł ma na celu przybliżenie istotnego problemu przyznawania przez ZUS odszkodowania za uszczerbek na zdrowiu lub śmierć poniesione na skutek wypadku przy pracy lub choroby zawodowej. Choć z pozoru tryb procedowania może wydać się skomplikowany i złożony, to warto zapoznać się z możliwościami jakie przysługują pracownikom (a w określonych przypadkach również ich bliskim) w związku z negatywnymi konsekwencjami wypadków poniesionych w związku ze świadczeniem pracy, czy chorobą zawodową.
Podstawa przyznania odszkodowania przez ZUS
Kwestie przyznania przez ZUS jednorazowego odszkodowania z tytułu wypadku przy pracy i choroby zawodowej regulują przepisy Ustawy z dnia 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (dalej jako: Ustawa).
Jednorazowe odszkodowanie przysługuje:
- Osobie objętej ubezpieczeniem wypadkowym, która doznała stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu w wyniku wypadku przy pracy lub choroby zawodowej;
albo – w przypadku śmierci osoby uprawnionej
- Członkom rodziny tj. 1) małżonkowi, 2) dzieciom, 3) rodzicom oraz 4) przyjętym na wychowanie i utrzymanie przed osiągnięciem pełnoletności wnukom, rodzeństwu oraz innym dzieciom przyjętym na wychowanie i utrzymanie w ramach rodziny zastępczej.
Postępowanie przed ZUS
Wniosek o odszkodowanie należy złożyć za pośrednictwem płatnika składek – z reguły będzie to nasz pracodawca. Wniosek o przyznanie przez ZUS jednorazowego odszkodowania należy złożyć po zakończeniu leczenia, ta by do ZUS trafiła kompletna dokumentacja medyczna. Poza samym wnioskiem należy złożyć również inne dokumenty tj. formularz zaświadczenia o stanie zdrowia OL-9 (do pobrania na stronie ZUS) wystawiony przez lekarza prowadzącego, szczegółową dokumentację medyczną, jeżeli w związku z wypadkiem przy pracy toczyło się postępowanie sądowe – prawomocny wyrok sądu, kompletną dokumentację powypadkową. W wypadku jeżeli z wnioskiem o przyznanie odszkodowania występuje członek rodziny to powinien on również doręczyć dodatkowe dokumenty tj. dokumenty dowodzące stopnia pokrewieństwa (m.in. akt urodzenia, akt małżeństwa), akt zgonu ubezpieczonego, czy dowody wskazujące na prowadzenie z ubezpieczonym wspólnego gospodarstwa domowego. Wniosek wraz z niezbędnymi załącznikami płatnik składek powinien przekazać do właściwej terenowej jednostki organizacyjnej ZUS.
Termin na przyznanie odszkodowania przez ZUS
Zgodnie z art. 15 Ustawy ZUS wydaje decyzję w przedmiocie przyznania jednorazowego odszkodowania w terminie 14 dniu od:
- Otrzymania orzeczenia lekarza orzecznika lub komisji lekarskiej;
- Wyjaśnienia ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji.
Należy przy tym pamiętać, że w praktyce postępowanie przed ZUS w przedmiocie przyznania odszkodowania trwa zazwyczaj dłużej niż 14 dni. ZUS musi dokonać szczegółowej analizy udostępnionych mu dokumentów, wyjaśnić wszelkie wątpliwości, umożliwić stronie postępowania zapoznanie się z zebranym materiałem dowodowym.
W wypadku gdy ZUS wyda decyzję w przedmiocie przyznania jednorazowego odszkodowania, to kwota takiego odszkodowania zostanie wypłacona w terminie 30 dni od wydania pozytywnej decyzji.
Odwołanie od decyzji ZUS
Jeżeli otrzymaliśmy decyzję w przedmiocie odmowy przyznania jednorazowego odszkodowania, nie należy się poddawać, gdyż Ustawodawca przewidział tryb odwoławczy od niekorzystnych decyzji. Od decyzji takiej przysługuje odwołanie do sądu powszechnego. Odwołanie powinno zostać wniesione za pośrednictwem jednostki organizacyjnej ZUS, która wydała zaskarżoną decyzję, w terminie jednego miesiąca od daty jej wydania. Odwołanie wnosi się do sądu rejonowego wydziału pracy i ubezpieczeń społecznych, właściwego miejscowo dla danej jednostki organizacyjnej. Wniesienie odwołania jest zwolnione od opłat.
Jakiej wysokości odszkodowanie przyzna ZUS
Kwestia wysokości odszkodowania przez ZUS jest regulowana przez Ministra Rodziny i Polityki Społecznej w drodze wydawanego corocznie obwieszczenia. Obecne stawki odszkodowania przyznanego przez ZUS reguluje Obwieszczenie Ministra Rodziny i Polityki Społecznej z dnia 23 lutego 2022 r. w sprawie wysokości kwot jednorazowych odszkodowań z tytułu wypadku przy pracy lub choroby zawodowej. Opisane w nim wysokości odszkodowania, które może przyznać ZUS obowiązują w okresie od 1 kwietnia 2022 r. do 31 marca 2023 r.
Poniżej przedstawiono tabelę bazującą na aktualnym na dzień sporządzenia artykułu obwieszczeniu:
Lp. | Kwota w PLN | Podstawa do wypłaty odszkodowania |
1. | 1 133,00 PLN | za każdy procent stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu (art. 12 ust. 1 Ustawy) |
2. | 1 133,00 PLN | za każdy procent stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu – z tytułu zwiększenia tego uszczerbku co najmniej o 10 punktów procentowych (art. 12 ust. 2 Ustawy) |
3. | 19 819,00 PLN | z tytułu orzeczenia całkowitej niezdolności do pracy oraz niezdolności do samodzielnej egzystencji ubezpieczonego (art. 12 ust. 3 Ustawy) |
4. | 19 819,00 PLN | z tytułu orzeczenia całkowitej niezdolności do pracy oraz niezdolności do samodzielnej egzystencji wskutek pogorszenia się stanu zdrowia rencisty (art. 12 ust. 4 Ustawy) |
5. | 101 926,00 PLN | jeżeli do jednorazowego odszkodowania jest uprawniony małżonek lub dziecko zmarłego ubezpieczonego lub rencisty (art. 14 ust. 1 pkt 1 Ustawy) |
6. | 50 963,00 PLN | jeżeli do jednorazowego odszkodowania jest uprawniony członek rodziny zmarłego ubezpieczonego lub rencisty inny niż małżonek lub dziecko (art. 14 ust. 1 pkt 2 Ustawy) |
7. | 101 926,00 PLN | jeżeli do jednorazowego odszkodowania są uprawnieni równocześnie małżonek i jedno lub więcej dzieci zmarłego ubezpieczonego lub rencisty, oraz 19 819,00 PLN z tytułu zwiększenia tego odszkodowania przysługującego na każde z tych dzieci (art. 14 ust. 2 pkt 1 Ustawy) |
8. | 101 926,00 PLN | jeżeli do jednorazowego odszkodowania jest uprawnionych równocześnie dwoje lub więcej dzieci zmarłego ubezpieczonego lub rencisty, oraz 19 819,00 PLN z tytułu zwiększenia tego odszkodowania przysługującego na drugie i każde następne dziecko (art. 14 ust. 2 pkt 2 Ustawy) |
9. | 19 819,00 PLN | jeżeli obok małżonka lub dzieci do jednorazowego odszkodowania są uprawnieni równocześnie inni członkowie rodziny zmarłego ubezpieczonego lub rencisty, każdemu z nich niezależnie od odszkodowania przysługującego małżonkowi lub dzieciom (art. 14 ust. 3 Ustawy) |
10. | 50 963,00 PLN | jeżeli do jednorazowego odszkodowania są uprawnieni tylko członkowie rodziny inni niż małżonek lub dzieci zmarłego ubezpieczonego lub rencisty, oraz 19 819,00 PLN z tytułu zwiększenia tego odszkodowania przysługującego na drugiego i każdego następnego uprawnionego (art. 14 ust. 4 Ustawy) |