Jakie są najczęstsze zarzuty PFR i jak się przed nimi bronić

W ostatnim czasie PFR stał się najczęściej wymienianą instytucją w kontekście roszczeń wobec przedsiębiorców, którzy korzystali z programów wsparcia od państwa (­tzw. „tarcz antycovidowych”). Wezwania do zwrotu części lub całości świadczenia to duży stres dla przedsiębiorcy, często jednak okazuje się, że roszczenia PFR nie są do końca zasadne. W dzisiejszym wpisie pochylimy się nad sprawą co PFR najczęściej zarzuca przedsiębiorcom oraz jak się bronić przed jego argumentacją.

Jakie są najczęstsze zarzuty ze strony PFR?

PFR najczęściej żąda zwrotu subwencji lub subwencji, argumentując, że przedsiębiorca nie spełnił warunków programu albo złożył nieprawdziwe oświadczenia. Często zarzut dotyczy statusu przedsiębiorcy, PFR twierdzi, że dany podmiot nie był mikro, małym albo średnim przedsiębiorcą albo że firma była powiązana kapitałowo lub osobowo z innymi podmiotami, co wykluczało ją z programu.
Niejednokrotnie pojawiają się zarzuty dotyczące korekt danych. PFR wskazuje m.in., że przedsiębiorca po złożeniu wniosku dokonał korekty deklaracji przychodów, zatrudnienia czy formy działalności, co PFR interpretuje jako niezgodne z zasadami udzielenia wsparcia i na tej podstawie żąda zwrotu subwencji.

Bardzo często PFR podnosi, że warunki programu nie zostały właściwie zrealizowane (np. w zakresie utrzymania miejsc pracy, czy też wykazania określonego spadku przychodów). Każdy z tych argumentów, sam w sobie, może być podstawą do konieczności zwrotu subwencji, pod warunkiem że argumentacja PFR jest zasadna w danej sprawie. Z tym bywa jednak różnie, stąd zawsze warto skonsultować się z profesjonalną kancelarią prawną wyspecjalizowaną w sporach z PFR.

Dlaczego spraw jest tak wiele i dlaczego stanowią duże ryzyko?

Z perspektywy bieżącej praktyki prawnej widzimy, że wiele spraw wobec PFR opiera się na interpretacjach przepisów, które były niejasne lub zmieniały się w okresie pandemii. Dodatkowo, firmy często nie miały pełnej jasności co do wymagań programu w chwili ubiegania się o wsparcie. W momencie gdy pojawiły się kontrole — musiały natomiast wykazać, że spełniały wszystkie warunki, a dokumentacja była właściwie przygotowana. W praktyce dla przedsiębiorcy oznacza to konieczność analizy licznych dokumentów, procedur i wyjaśnień. Ryzyko jest tym większe, że Fundusz często działa szybko — wezwania do zwrotu mogą być zaskakujące — a proces przygotowania obrony wymaga czasu i specjalistycznego wsparcia. Stąd też niezwykle ważne jest żeby nie dać ponieść się emocjom. Właściwa strategia obrony to największa szansa na sukces w sporze z PFR.

Jak kancelaria może pomóc w walce z PFR — skuteczna strategia obrony

W sporze z PFR, kluczowe jest aby działać jak najwcześniej — nie dopuszczając do sytuacji, w której tylko  odpowiadamy na pozew. Kontrargumentacja powinna wybrzmieć już bezpośrednio po otrzymaniu wezwania do zwrotu subwencji. W jaki sposób możemy w tym Państwu pomóc?

Przede wszystkim przeprowadzamy audyt dokumentacji i sytuacji faktycznej klienta. Obejmuje to przegląd wniosku o wsparcie, deklaracji, korekt danych, struktury właścicielskiej przedsiębiorstwa, powiązań z innymi podmiotami, a także zasad użycia środków. Sprawdzamy także, czy zachowane zostały warunki programu — np. utrzymanie miejsc pracy, spełnienie definicji MŚP, spadek przychodów.

Następnie opracowujemy argumentację prawną: czy zarzuty PFR są prawidłowo ujęte? Czy faktycznie wystąpiły podstawy do roszczenia? Czy dokumentacja jest kompletna? Czy roszczenie Funduszu nie jest już przedawnione? Czy interpretacja warunków programu jest właściwa? W praktyce trafiają do nas sprawy, gdzie Fundusz nie wskazał konkretnie nieprawidłowości, co daje podstawę do skutecznej obrony.

Kolejny etap wsparcia przedsiębiorcy to negocjacje i reprezentacja — jeśli sprawa trafi do sądu lub zostanie skierowane postępowanie przedsądowe, kancelaria reprezentuje klienta wobec PFR i w razie potrzeby prowadzi postępowanie sądowe. W wielu przypadkach możliwe jest także wypracowanie rozwiązania ugodowego.

Warto też zwrócić uwagę na kwestie proceduralne — np. terminy, przedawnienie, roszczenia Funduszu, które mogą być kwestionowane w oparciu o przepisy prawa cywilnego. Przykładowo: termin przedawnienia roszczeń PFR może wynosić trzy lata — co w konkretnych sprawach daje podstawę do argumentacji, że roszczenie jest już nieaktualne.

Praktyczne wskazówki dla przedsiębiorców

• Zbierz i uporządkuj wszystkie dokumenty związane z programem wsparcia: wnioski, korekty, oświadczenia, dokumentacja finansowa, ewentualne powiązania kapitałowe lub osobowe.

• Sprawdź, czy Twój status przedsiębiorcy (mikro/mały/średni) był właściwy i czy w momencie skorzystania z programu spełniałeś warunki. Czasami interpretacja PFR może być kwestionowana.

• Przeanalizuj, czy po otrzymaniu wsparcia dokonywałeś korekt w deklaracjach — jeśli tak, czy korekty były związane z programem, czy były zwykłą operacją księgową. Warto mieć wyjaśnienie tego typu sytuacji.

• Sprawdź, czy możliwe jest podważenie zarzutu Funduszu w oparciu o przedawnienie lub brak konkretnej podstawy prawnej – kancelaria może przeanalizować termin przedawnienia i ustalić, czy roszczenie jest już nieaktualne.

• Zachowaj komunikację z PFR — nie ignoruj wezwań, ale reaguj z pomocą prawnika tak, by minimalizować koszty i ryzyka.

Pomagamy przedsiębiorcom w walce o sprawiedliwość. Jeżeli masz pytania, zachęcam do kontaktu z kancelarią.